Τέλος στους καυστήρες πετρελαίου θέρμανσης βάζει ο νέος κλιματικός νόμος που κατατέθηκε στη Βουλή, ο οποίος μεταξύ άλλων προβλέπει την υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε νέα κτίρια άνω των 500 τ.μ., ενώ θα επιτρέπεται η πώληση πετρελαίου θέρμανσης αποκλειστικά αναμεμειγμένου με ανανεώσιμα υγρά καύσιμα, σε ποσοστό τουλάχιστον 30%. Παράλληλα, από το 2025 όλα τα ακίνητα που βρίσκονται σε κλιματικά «επικίνδυνες» περιοχές θα πρέπει υποχρεωτικά να ασφαλίζονται, αλλιώς δεν θα λαμβάνουν ρεύμα.
Αναλυτικότερα οι βασικότερες ρυθμίσεις προβλέπουν:
Καυστήρες πετρελαίου και βιοκαύσιμα
Από την 1η Ιανουαρίου 2025 απαγορεύεται η πώληση και η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Μάλιστα, σε όποιον πωλεί ή εγκαθιστά καυστήρες πετρελαίου θέρμανσης θα επιβάλλονται πρόστιμο και σφράγιση του καυστήρα. Το ύψος του προστίμου ορίζεται σε ποσό τριπλάσιο της τιμής πώλησης του καυστήρα.
Από την 1η Ιανουαρίου 2030, επιτρέπεται αποκλειστικά η πώληση πετρελαίου θέρμανσης το οποίο είναι αναμεμειγμένο σε ποσοστό τουλάχιστον 30% κατ’ όγκο με ανανεώσιμα υγρά καύσιμα. Σε όποιον δεν συμμορφωθεί, το ύψος του προστίμου ορίζεται σε ποσό τριπλάσιο της αξίας του πωληθέντος καυσίμου στον τελικό καταναλωτή.
Υποχρεωτικά τα φωτοβολταϊκά σε νέα κτίρια
με εξαίρεση ναούς και καταλύματα
Για αιτήσεις έκδοσης οικοδομικών αδειών ανέγερσης νέων κτιρίων ή προσθηκών σε υφιστάμενη κτίρια που υποβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2023, τα ειδικά κτίρια (βιομηχανίες, αποθήκες, εμπορικά κτίρια κ.α.) εξαιρουμένων των τουριστικών καταλυμάτων και των ναών, με κάλυψη μεγαλύτερη των 500 τ.μ., υποχρεούνται να τοποθετούν συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί στο 30% τουλάχιστον της κάλυψης.
Προβλέπεται η δυνατότητα εξαιρέσεων σε μεμονωμένα κτίρια για λόγους μορφολογικούς ή αισθητικούς ή σε περιοχές με θεσμοθετημένο καθεστώς προστασίας (παραδοσιακοί οικισμοί και διατηρητέα κτίρια).
Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων
Από την 1η Ιανουαρίου 2023, θα γίνεται υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος των κτιρίων, σύμφωνα με το πρότυπο «ISO 14064-1:2018», κατηγορίας 1 και 2 ή με άλλη αντίστοιχη μέθοδο.
Αίτημα για την ένταξη στο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων δύναται να υποβάλει τόσο ο φορέας στον οποίο ανήκει το κτίριο, όσο και ο φορέας που έχει νομίμως τη χρήση του κτιρίου.
Αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης
Τέλος, επεκτείνονται οι χρηματοδοτούμενες δράσεις από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και στην αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης που λειτουργούν με στερεά καύσιμα ή συνδέονται με σύστημα τηλεθέρμανσης από συστήματα θέρμανσης φυσικού αερίου, σύμφωνα με το άρθρο 28.
Ασφάλιση κτιρίων
Προβλέπεται επίσης ότι από την 1η Ιανουαρίου 2025 τα νέα κτίρια που βρίσκονται σε ζώνες υψηλής τρωτότητας θα ασφαλίζονται υποχρεωτικά. Ως ζώνες υψηλής τρωτότητας θεωρούνται οι περιοχές που βρίσκονται: Σε ζώνες υψηλής πιθανότητας πλημμύρας, όπως αποτυπώνονται στους χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας και σε ζώνες που είναι κοντά σε δασικές περιοχές, που χαρακτηρίζονται από υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς. Η ύπαρξη ασφαλιστηρίου συμβολαίου αποτελεί προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτιρίου.
Ηλεκτρικά οχήματα
Από το 2024 το 1/4 των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται, θα πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της εταιρείας, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους 10.000 ευρώ, το οποίο δεν επιβάλλεται αν η εταιρεία έχει προβεί σε παραγγελία του οχήματος πριν την 1η Ιανουαρίου 2024 και αυτό δεν έχει παραληφθεί για λόγους που δεν οφείλονται στον αγοραστή και σε κάθε περίπτωση για λόγους ανωτέρας βίας.
Από το 2030, απαγορεύεται η ταξινόμηση νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης υπό την αίρεση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Η εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι το μέτρο να ισχύσει το 2035.
Σημεία επαναφόρτισης στους Δήμους
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις απλοποιείται η διαδικασία εγκατάστασης φορτιστών, ενώ σε επίπεδο δήμου προβλέπεται υποχρεωτικά η χωροθέτηση ενός κατ’ ελάχιστον σημείου επαναφόρτισης ανά 1.000 κατοίκους του δήμου και ειδικότερα σε υφιστάμενους υπαίθριους δημοτικούς χώρους στάθμευσης, υφιστάμενους στεγασμένους δημοτικούς χώρους στάθμευσης, υφιστάμενες παρόδιες θέσεις στάθμευσης, ελεύθερες και ελεγχόμενης στάθμευσης, ιδίως στα πολεοδομικά κέντρα των δήμων και σε περιοχές αυξημένης επίσκεψης και σε πυκνοδομημένες αστικές περιοχές και σε νέους υπαίθριους/στεγασμένους χώρους στάθμευσης ή παρόδιες θέσεις στάθμευσης που χωροθετούνται με σκοπό την εγκατάσταση σημείων επαναφόρτισης.
Επίσης ορίζει τη χωροθέτηση θέσεων στάθμευσης και σημείων επαναφόρτισης: σε τερματικούς σταθμούς και επιλεγμένα σημεία των δημοτικών και αστικών συγκοινωνιών, ώστε να διασφαλίζεται η ελάχιστη απαιτούμενη αναμονή επαναφόρτισης για την ομαλή λειτουργία των λεωφορειακών γραμμών προς εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, σε σημεία εξυπηρέτησης τουριστικών λεωφορείων και οχημάτων τροφοδοσίας.
Δήμοι και εξοικονόμηση ενέργειας
Έως την 31η Μαρτίου 2023, κάθε Δήμος υπολογίζει το ανθρακικό αποτύπωμα, το οποίο επαληθεύεται από πιστοποιημένο φορέα και καταρτίζει Δημοτικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ). Ο σκοπός είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα κτίρια που χρησιμοποιεί, το δημοτικό φωτισμό, τα οχήματά του, τις κοινωφελείς εγκαταστάσεις, τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης κλπ. Το ΔηΣΜΕ επικαιροποιείται ετησίως.
Τίθεται στόχος μείωσης εκπομπών 10% για το 2025 και 30% για το έτος 2030, σε σχέση με το 2019.
Η εκπόνηση του ΔηΣΜΕ και οι επικαιροποιήσεις του, από την 1η Ιανουαρίου 2024 αποτελούν προαπαιτούμενο για την αξιολόγηση προτάσεων των Δήμων για την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής.